Leyle-i Beratın Bir Kandili
Meselâ:
ﻭَﻟﺎَ ﺭَﻃْﺐٍ ﻭَﻟﺎَ ﻳَﺎﺑِﺲٍ ﺍِﻟﺎَّ ﻓِﻰ
ﻛِﺘَﺎﺏٍ ﻣُﺒِﻴﻦٍ ٭ ﻭَﻛُﻞَّ ﺷَﻲْﺀٍ ﺍَﺣْﺼَﻴْﻨَﺎﻩُ ﻓِٓﻰ ﺍِﻣَﺎﻡٍ ﻣُﺒِﻴﻦٍ ٭ ﻟﺎَ ﻳَﻌْﺰُﺏُ
ﻋَﻨْﻪُ ﻣِﺜْﻘَﺎﻝُ ﺫَﺭَّﺓٍ ﻓِﻰ ﺍﻟﺴَّﻤٰﻮَﺍﺕِ ﻭَﻟﺎَ ﻓِﻰ ﺍﻟْﺎَﺭْﺽِ ﻭَﻟﺎَٓ ﺍَﺻْﻐَﺮُ ﻣِﻦْ
ﺫٰﻟِﻚَ ﻭَﻟﺎَٓ ﺍَﻛْﺒَﺮُ ﺍِﻟﺎَّ ﻓِﻰ ﻛِﺘَﺎﺏٍ ﻣُﺒِﻴﻦٍ
gibi âyetlerin ifade ettikleri ki: "Bütün
eşya, bütün ahvaliyle vücuda gelmeden ve geldikten sonra ve gittikten sonra
yazılıdır ve yazılır ve yazılıyor." demek olan hakikat-i âliyesine kanaat
getirmek için Nakkaş-ı Zülcelal, rûy-i zeminin sahifesinde, her mevsimde,
bâhusus baharda değiştirdiği nihayetsiz muntazam mahlukatın fihriste-i
vücudlarını, tarihçe-i hayatlarını, desatir-i hareketlerini; çekirdeklerinde,
tohumlarında, köklerinde manevî bir surette derc ve muhafaza ettiğini ve
zevalden sonra semerelerinde aynen kalem-i kaderiyle, manevî bir tarzda basit
tohumcuklarında yazdığını, hattâ her geçici baharda, yaş-kuru ne varsa, mahdud
zerrecikler ve kemikler hükmünde olan tohumlarda, ölmüş odunlarda, kemal-i intizam
ile muhafaza ettiğini nazar-ı şuhuda gösteriyoruz.